انتخابات آمریکا: دست‌ها رو می‌شود

نیک‌آهنگ کوثر

لابی‌ایست‌ها (lobbyist) یا لابی‌گران، عوامل صنایع و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی هستند که برای تصویب قوانین خاصی قدرت و نفوذ زیادی دارند. اینان با تأمین منافع کاندیداها و نیز صنایع، توانسته‌اند بیشترین بهره را ببرند.

در سال‌های اخیر تعدادی از این لابی‌گران به خاطر سوء استفاده‌های زیاد و باج دادن به بعضی نمایندگان دادگاهی شده‌اند.

اینان معمولاً وکلا یا کارشناسانی هستند که از صاحبان شرکت‌ها و مؤسسات بزرگ پولی می‌گیرند و با نمایندگان کنگره و سنا رابطه برقرار می‌کنند و به هر طریق تلاش می‌کنند لوایحی خاص در مجالس نمایندگی مطرح و تصویب شود که به نفع آن مؤسسات تمام شود.

جک آبراموف، یکی از لابی‌گرهای نزدیک به جمهوری‌خواهان که ماه گذشته به دلیل فساد به چهار سال زندان محکوم شد (عکس: AP)

به عنوان مثال، مؤسسه‌های بزرگ نفتی، شرکت‌های اسلحه‌سازی، یا اعتبار‌دهندگان مسکن به سراغ گروه‌های «مشاور» می‌روند و از آنان می‌خواهند تلاش کنند قوانینی وضع شود که مالیات کمتری بدهند و یا امکان سرمایه‌گذاری در نقاطی برایشان فراهم شود که پیش از این نبوده است.

به عبارت بهتر، این «مشاوران» به وسیله برقراری ارتباط با نمایندگان، باعث افزایش درآمد مؤسسات سفارش‌دهنده می‌شوند.

اما نکته نگران‌کننده این است که نمایندگان کنگره و سنا به واسطه همین نفوذ، شریک منافع شرکت‌ها خواهند شد و با آن‌که قسم خورده‌اند از حقوق مردم و حوزه‌های نمایندگی‌شان دفاع کنند، تبدیل به وکیل مدافع سرمایه‌دارها و مدیران مؤسسه‌های بزرگ می‌شوند.

باراک اوباما در طول ماه‌های مبارزه مقدماتی حزب دموکرات، بزرگ‌ترین رقیبش یعنی هیلاری کلینتون را متهم به تأثیرپذیری از همین لابی‌گران کرده بود که در تیم مشاورانش هم حاضر بودند.

در مرحله بعدی، ستاد اوباما با بررسی سابقه تیم مشاوران جان مک‌کین متوجه شد در حلقه نخست اطراف کاندیدای جمهوری‌خواهان، هفت لابی‌گر برجسته حضور دارند. آگهی‌های پیاپی ستاد اوباما علیه مک‌کین در این مورد بارها و بارها از شبکه‌های ملی و محلی پخش شد.

اوباما افشا کرد در حلقه نخست اطراف کاندیدای جمهوری‌خواهان، هفت لابی‌گر برجسته حضور دارند (عکس: AP)

ستاد مک‌کین هم در پاسخ، اوباما را متهم کرد که یکی از مدیران مؤسسه بزرگ اعتباری مسکن که هفته پیش تا مرز ورشکستگی پیش رفت، مشاور اقتصادی اوباما بوده است.

این امر می‌توانست از دو طریق به اوباما ضربه بزند. این‌که اوباما مستقیماً با مؤسسات مالی بزرگ در ارتباط بوده و دیگر این‌که مشاورش کسی است که از عوامل سقوط مؤسسه خودش نیز بوده است.

اما معلوم شد که اوباما و فرنکلین رینز، مدیر سابق «فنی می» فقط چند دقیقه با هم گپ زده بودند؛ نه بیشتر و نه کمتر.

روز دوشنبه نیویورک‌تایمز در گزارشی افشا کرد که مؤسسات بزرگ «فنی می» و «فردی مک» ماهانه ۳۰ هزار دلار و به مدت پنج سال به مدیر ستاد انتخاباتی مک‌کین پول پرداخت کرده بودند که به وسیله ارتباطش با نمایندگان، باعث برداشته شدن محدودیت‌ها و شل شدن اثر تنظیم‌کنندگان بازار شود.

در وضعیت بحرانی بازار بورس که دولت آمریکا را مجبور به تزریق نقدینگی کرده است، هر ‌گونه ارتباط با مؤسسات بزرگ اعتباری و شکست‌خورده‌های وال‌‌استریت امتیازی منفی به حساب می‌آید.

مک‌کین مدعی است اگر رییس جمهور شود، واشینگتن را از شر لابی‌گران خلاص خواهد کرد (عکس:AP)

با این حال اعضای همین مؤسسات بزرگ به صورت شخصی به هر دو کاندیدا کمک‌های مالی زیادی کرده‌اند. اما مسأله مورد بحث، تاثیرپذیری کاندیداها از لابی‌گران است که باعث نگرانی رأی‌دهندگان می‌شود.

مک‌کین مدعی است که اگر رییس‌جمهور آمریکا شود، واشنگتن را از شر این لابی‌گران خلاص خواهد کرد که با حضور هفت لابی‌گر بزرگ در تیم مشاورانش و ده‌ها لابی‌گر کوچک و بزرگ در ستادش، چندان شدنی به نظر نمی‌رسد.

روز دوشنبه اوباما در یک آگهی تلوزیونی به تلاش مک‌کین برای برداشتن تنظیم و نظارت از روی بازار و همچنین قصدش در خصوصی کردن تأمین اجتماعی پرداخت.

در این آگهی به مقاله‌ای که چندی پیش نامزد جمهوری‌خواهان نوشت اشاره می‌کند که در آن مک‌کین ضمن تقدیر از تلاش برای برداشتن عوامل تنظیم بازار از روی وال‌‌استریت گفت که نظارت را از روی صنعت بیمه درمانی هم بر‌می‌دارد؛ درست مثل همان کاری که در بانک‌داری انجام شده است.

تونی رزکو در میان بیل و هیلاری کلینتون

ستاد مک‌کین هم البته بیکار ننشست و در یک آگهی، حمله را شخصی کرد و به ارتباط‌های اوباما با افراد فاسد و زیر سؤال در شیکاگو پرداخت. یکی از اینان، تونی رزکو، از حامیان مالی سابق اوباما است که الان دادگاهی شده است.

تحلیل‌گران معتقدند تلاش مک‌کین برای دور کردن نگاه‌ها از گاف اقتصادی هفته پیش‌اش و نیز کاهش تأثیر ارتباط او با لابی‌گران مؤسسات بزرگ است.

در هر دو صورت، رقابت‌های انتخاباتی آمریکا باعث می‌شود مردم با واقعیت‌های بیشتری از زندگی کاندیداها آشنا شوند. چیزی که در ایران چندان رایج نیست و معمولاً بخش عمده سوابق نامزدها در ایران در پرده‌ای از ابهام باقی مانده است.