جشنواره فجر، تحت تاثیر نامه سینماگران

پرویز جاهد

در حالیکه نمایش فیلم‌های بخش مسابقه بین‌الملل و دیگر بخشهای جنبی جشنواره فیلم فجر همچنان ادامه دارد، دعوای سینماگران مستقل و فرهنگی با مسوولان جشنواره و سیاستگذاران سینمای کشور بالا گرفته است. انتشار نامه‌ای از جمال شورجه از اعضای هیات انتخاب جشنواره و از فیلمسازان مدافع سیاست‌های فرهنگی دولت نهم در پاسخ به نامه فیلمسازان معترض به مرحله دیگری رسیده است. پس از انتشار اعتراضیه ۴۵تن از سینماگران به حذف تعدادی از سینماگران مستقل و فرهنگی از جشنواره فیلم فجر و انتقاد از سیاست‌های مسوولین این جشنوراه و تصمیم های اعضای هیئت انتخاب آن جمال شورجه با انتشار نامه‌ای تند و تهدید آمیز نسبت به اعتراض فیلمسازان واکنش نشان داد.

شورجه خشمگین و برافروخته از حرکت این سینماگران، با لحنی تهدیدآمیز آنها را خطاب قرار داد و نوشت: آیا دعوت به قیام و حضور در میدان مبارزه علیه نظام فیلم فرهنگی است که این بزرگواران ندیده زیر آن را امضا می‌کنند و برای ان سینه می زنند؟ اگر چنین است که واقعاً باید تکلیف نظام و سیستم فرهنگی کشور با اینها روشن شود. میلیاردها سرمایه نظام متاسفانه تزریق به همین فیلم‌های فرهنگی شده و از طرف نظام و مجاری فرهنگی چقدر از همین امضاکنندگان نامه حمایت و قدردانی شده‌اند.

پاسخ تند جمال شورجه سینماگران را متعجب کرد

نامه سینماگران معترض در واقع بهانه‌ای شده که آقای شورجه ناراحتی و خشم خود و یارانش را که همگی از سیاستگذاران جدید فرهنگی کشورند، از عملکرد سینمای ایران بعد از انقلاب نشان دهد. آقای شورجه تمام دستاوردهای چندین ساله سینمای ایران و موفقیت‌های بین‌لمللی آن را محصول توطئه دشمنان نظام و سیاست بازان فرهنگی مزدور امریکا و اسرائیل که در کاخ های جشنواره‌های مختلف اروپایی و امریکایی نشسته‌اند دانست‌. به گمان آقای شورجه این مزدوران، سینمای ملی مردمی و اسلامی ما را که می‌توانست رسانه ای قدرتمند برای صدور انقلاب و ارزشهای اسلام عزیز باشد عقیم‌، ناتوان و نابارور کرده‌اند‌. شورجه و همفکران او ظاهراً یادشان رفته که موفقیت فیلمهای همین فیلمسازان در مجامع بین‌الملل بوده که د‌رخنثی کردن تصویر سیاه و غیر واقعی رسانه‌ای غرب علیه جامعه ایران نقش داشته است‌. چه کسی می‌تواند افتخاراتی را که فیلمسازانی چون عبا‌س کیارستمی‌، مجید مجید‌ی‌، جعفر پناهی، بهمن قبادی، رخشان بنی‌اعتماد‌، محسن امیر یوسفی و بسیاری دیگر برای سینما‌ی ایران کسب کرده و نامش را در جهان بلند آوازه ساخته‌اند نادیده بگیرد و آنها را تنها تو‌طئه‌ای از جانب غرب قلمداد کند؟ آیا واقعاً فستیوال‌های جهانی فیلمها‌ی آقا‌ی شورجه و همفکران او را دیده‌اند و تنها به دلیل پایبندی به ارزش‌های اسلامی رد کرده و فاقد ارزش هنری ارزیابی کرده‌اند‌؟ آیا ایشان واقعاً معتقد است این حق فیلم‌های او بوده که به جا‌ی فیلم‌های کیارستمی، پناهی‌، قبادی و دیگران د‌رجهان مطرح شود و اگر مطرح نشده صرفاً به خاطر نفوذ فرهنگی مخالفان انقلاب و اسلام بوده ؟ در اینصورت ایشان موفقیت فیلم‌ها ی مجید مجید‌ی و ابوالفضل جلیلی را که در بردارنده ارزشهای اسلامی و ایمانی است چگونه توجیه می‌کنند‌؟ آقای شورجه د‌ر نامه خود بدون اینکه از فیلمی با فیلمسازی نام ببرد آثار حذف شده را محصول بذرهای پاشیده شده از طرف نظام هوشمند فرهنگ غرب خواند که هیچ تناسبی با خاستگاه ملی‌، دینی و اجتماعی مردم شریف ایران ندارند .

شورجه در دفاع از سیاست ممیزی فیلم‌ها گفت‌: گاهی پزشک برای درمان و سلامت جان بیمار مجبور می‌شود عضوی از بدن بیمار را که آلوده است قطع کند تا سلامت کل بدن به خطر نیفتد. این برادران بزرگوار که از ممیزی ها گله دارند آیا می‌دانند که این ممیزی‌ها، باید و نباید ها و اصلاح‌ها چه قدر جهت نجات احیا و بقای سینما از این منظر صورت گرفته است.

به دنبال انتشار نامه جمال شورجه، محمد رسول‌اف از فیلمسازان جوان سینمای ایران، از امضاکنندگان اعتراضیه و سازنده فیلم جزیره آهنی که علیرغم موفقیت در جشنواره‌های بین‌المللی تا‌کنون در داخل کشور به نمایش در نیا‌مده در پاسخ به شورجه، نامه‌ای را خطاب به او درمطبوعات منتشر کرد.

‌رسول‌اف نامه خود را چنین شروع کرده است: آقای شورجه عزیز چرا اینقدر عصبانی شدید؟ می‌دانم که این روزها خیلی گرفتارید و از حجم کارها خسته می شوید، اما کاش نامه را با دقت بیشتری می خواندید.
وی با لحنی طنزآمیز در پاسخ به سوال شورجه که از سینما گران معترض پرسیده بود در این سه سال کجا بودید؟ گفت‌: من یکی که در این سه سال داشتم دلارهای چمدان هایی را که از آنطرف برایم ارسال شده بود می‌شمردم. شمردن که تمام شد ساخت فیلم‌هایم را آغاز کردم.

رسول‌اف در انتقاد از لحن تند و تهدید‌آمیز نامه شورجه نوشت‌: من یک تقاضای صنفی را امضا کردم چرا مثل همیشه از ادبیات اتهام و سایه دشمن فرضی یک تقاضای غیر‌سیاسی را توطئه سیاسی از طرف عوامل وابسته و خود فروش قلمداد می‌کنید؟

رسول‌اف در قسمت دیگری از نامه خود د‌ر پاسخ به ادعای جمال شورجه در دفاع از ممیزی گفت‌: ادبیات اتهام و ارعاب خود بهترین دلیل برا ی ترسیم رفتار واقعی با فیلمها‌ی من است‌. چه حجتی بهتر از این که اندیشه افتدارگرا و تمامیت‌خواه با خشمی که ظاهرا کنترل آن ممکن نیست ترجیح می‌دهد خود را در جایگاه پزشک و ماحصل اندیشه فیلمسازان را بعنوان بیمار به جا‌ی آورد و قسمت‌های لازم را جراحی کند.

به گفته برخی از سینماگران امضاکنندگان این نامه، آنها درصددند نامه‌ای دیگر با امضای تعداد بیشتری از سینماگران ایرانی در اعتراض به تصمیم مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کنند.