«توقیف فارس، نشان‌گر بی‌تحملی دولت»

ایرج ادیب‌زاده

فیلتر شدن سایت‌ها، توقیف سایت‌ها و وبلاگ‌ها، به‌ویژه سایت‌های جنبش زنان در ایران که به طور گسترده‌ای در یک ماه اخیر ادامه داشت،‌ حالا به سایت‌ها و خبرگزاری‌های خودی و دولتی و نیمه‌دولتی هم کشانده شده است. خبرگزاری ایرنا، خبر توقیف خبرگزاری فارس را منتشر کرد که بازتاب فراوانی در جهان و در خبرگزاری‌های بزرگ جهان و در داخل ایران داشت.

آسوشیتد پرس خبر داد که ایران، یک خبرگزاری نیمه‌دولتی را برای سه روز تعطیل کرد. در ایران آفتاب‌نیوز نوشت دولت نهم، خبرگزاری خود را توقیف کرد. از آقای حسین باستانی، روزنامه‌نگار در پاریس که مسایل ایران را دنبال می‌کند، نظرشان را درباره توقیف خبرگزاری فارس می‌پرسم.

به هر حال آن‌چه به عنوان دلیل رسمی این توقیف بیان شده، بسیار عجیب است. در پی گمانه‌زنی‌های اولیه، نهایتاً توضیح مکتوبی که دبیرخانه هیأت نظارت بر مطبوعات مستقر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کرد، حاکی از این بود که خبرگزاری فارس با استناد به قسمت دوم بند پنج و قسمت اول بند شش ماده سه آیین‌نامه تأسیس خبرگزاری‌های دولتی و تبصره یک ماده پنج این آیین‌نامه صورت گرفته است.

من دارم این مواد را تکرار می‌کنم، به این خاطر که رجوع به این مواد قانونی، نتیجه عجیبی را به دست می‌دهد. آن چیزی که در قانون، در این بندهایی که گفتم، ذکر شده، این موارد را شامل می‌شوند:

توهین و افترا به اشخاص حقیقی و حقوقی، ایجاد اختلاف میان اقشار جامعه از طریق طرح مسایل و اختلافات مذهبی و نژادی و قومی و عدم رعایت موازین اخلاقی و مذهبی.

حسین باستانی، روزنامه‌نگار ایرانی مقیم پاریس

البته بعداً توضیح دقیق‌تری که عنوان کردند، این بوده که به خاطر انتشار خبر غیر‌واقعی استعفای مدیر کل بانک مرکزی این توقیف صورت گرفته است.

هیچ قابل فهم نیست که با این استناد دقیقی که در اطلاعیه وزارت آمده و ماده و بند را مشخص کرده، چه طور‌ ممکن است انتشار خبر استعفای این مقام دولتی، باعث اختلافات مذهبی و قومی و نژادی باشد یا این‌که عدم رعایت موازین اخلاقی و مذهبی باشد؟

نتیجه‌ای که می‌شود از این ماجرا گرفت، شتاب‌زدگی غیر ‌قابل توصیف در این اقدام است. یعنی این اقدام صورت گرفته و حتی وقتی هم که قرار بوده توجیهی برای آن عنوان بشود، یک سری مواد قانونی در یک اطلاعیه رسمی عنوان شده است که به زور می‌شود یکی از آن‌ها را به موردی که در خصوص خبرگزاری فارس عنوان شده است، ربط داد. اگر نه، موارد دیگر به آن مصداق معینی که عنوان شده که آن خبر استعفا باشد، کاملاً نامربوط هستند.

آقای باستانی، آیا درگیری‌های جناحی و درونی در داخل جمهوری اسلامی باعث توقیف حتی سه‌روزه این خبرگزاری فارس شده است؟

ببینید؛ به هر حال اختلافات داخلی بین محافظه‌کاران همیشه وجود داشته است. اما یک چیزی که به نظر جدیدتر و شگفت‌انگیزتر می‌آید، میزان بی‌تحملی و شتاب‌زدگی تیمی است که همراه آقای ‌احمدی‌نژاد حاکم بر قوه مجریه شدند. یعنی تیمی که از حداقل پرنسیپ‌ها حکومتی، حتی در این سطح نازلش هم که بین محافظه‌کارها رعایت می‌شده و همیشه هم مورد انتقاد قرار گرفته، به کرات تخطی می‌کنند.