برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی


گفت و گو با دکتر رضا تقی‌زاده پیرامون اجلاس نیویورک درباره پرونده هسته‌ای ایران
اعراب، «اهرم تازه فشار» در پرونده هسته‌ای ایران

مریم محمدی: حضور همسایگان ایران در نشستی که روز سه‌شنبه با حضور کشورهای «۵+۱» برای مقابله با برنامه‏ی هسته‏ای ایران برگزار شد، نکته‏ای بود که برای اولین بار به چشم می‏خورد. روز چهارشنبه، آیت‏الله خامنه‏ای از این نشست به شدت انتقاد کرد. دکتر رضا تقی‏زاده، تحلیل‏گر سیاسی در انگلستان در گفت و گو با زمانه، دلیل حضور کشورهای عرب در این نشست را تلاش اروپا و آمریکا برای فشار آوردن به روسیه و چین برای همراهی بیشتر با غرب در این پرونده می‌داند.



گفت و گو با دکتر اکبر اعتماد پیرامون تازه‌ترین گزارش آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران
«دیپلمات‌های غربی دارند افکار عمومی را تحریک می‌کنند»

مریم محمدی: سه‌شنبه‌ی گذشته، اخباری از قول دیپلمات‌های آژانس منتشر شد که اسناد و عکس‌هایی به آژانس ارائه شده که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی تلاش ایران برای اصلاح موشک‌های شهاب ۳ در جهت کسب قابلیت حمل کلاهک‌های اتمی باشد. دکتر اکبر اعتماد، رییس اسبق سازمان انرژی اتمی ایران در گفت و گو با زمانه در این باره می‌گوید: «اگر آژانس نتوانسته چنین چیزی را کشف کند، دیپلمات‌ها چه طور کشف کرده‌اند!؟ من فکر می‌کنم دیپلمات‌های غربی باز هم دارند افکار عمومی را تحریک می‌کنند که ایران به طریقی به طرف ساختن سلاح اتمی می‌رود.»



دستور کار ژنو چه بود؟

نادر فکوهی: نخستین خبری که پس از مذاکرات سه‌جانبه سولانا - برنز - جلیلی بر روی تلکس‌های خبری جهانی مخابره شد، حاوی این پیام بود که مذاکرات به «نقطه مشترکی» نرسیده است. اما سعید جلیلی گویی به جای گوش سپردن به محتوای گفت و گوهای مطرح در میز مذاکرات ژنو، مشغول کارهای دیگری بوده است و روشن‌ترین پیام غرب را کتمان کرده و می‌گوید: «در ژنو سخنی از تعلیق مطرح نشد.» این سخن جلیلی بلافاصله با این پرسش ساده مواجه می‌شود که «پس مذاکرات برای رسیدن به چه چیزی تشکیل شده بود؟»



آیا آزمایش موشکی ایران، منطقه را به سوی جنگ سوق خواهد داد؟
سلاح‌های نوامبر

نیوزویک، مایکل هرش، ترجمه احسان نوروزی: انتشار اخبار مربوط به آزمایش (موشکی) ایران در روز چهارشنبه و ماهیت به ظاهر توقف‌ناپذیر برنامه هسته‌ای این کشور مرا به تعجب واداشت؛ که آیا ما در آستانه رسیدن به نقطه سرازیری دیگری هستیم؟ و آیا برای بازگشت دیگر خیلی دیر شده است؟



تعلیق و هژمونی قدرت سیاسی در ایران

نادر فکوهی: سولانا در کنفرانس مطبوعاتی‌اش در پایان اجلاس ناتو خشمگین بود. او بعد از سخنان احمدی‌نژاد در کنفرانس خبری حاضر شده بود و البته نامه‌ای را دریافت کرده بود که نیاز داشت تا برای درک شدنش، سخنگو یا مذاکره‌کننده‌ای از سوی ایران، ضمیمه‌اش باشد. در واقع سخنان از سر خشم و ناامیدی سولانا در پایان اجلاس ناتو پرده از وجود اختلافی عمیق در اندرونی تصمیم‌گیران صاحب قدرت در ایران برمی‌دارد و اختلاف کم و بیش مشهود مقامات عالی‌رتبه ایران بر سر موضوع هسته‌ای را برملا می‌کند.



درخواست هشت حزب داخل و خارج برای پذیرش تعلیق

مریم محمدی: برای آگاهی از مواضع نیروهای سیاسی داخل و خارج کشور نسبت به فضای فعلی و نوع موضع‌گیری آن‌ها نسبت به این موضوع با مسوولین هشت سازمان سیاسی در داخل و خارج گفت و گو کردم. علی مزروعی، عضو شورای مرکزی حزب مشارکت می‌گوید: «ما کلاً قبل از این‌که پرونده ما به شورای امنیت برود، معتقد بودیم که باید ایران تعلیق را بپذیرد و پرونده ایران به شورای امنیت نرود. طبیعی است که ما با روند طی شده موافقتی نداشتیم و الان هم فکر می‌کنیم که اگر ایران بتواند مذاکره را بپذیرد و تعلیق بکند، این به نفع ایران است.»



گفت و گو با بابک یکتافر، کارشناس موسسه جهانی امنیت و سردبیر نشریه واشنگتین پریزم:
«اروپایی‌ها به لاریجانی دل بسته‌اند»

نیک‌آهنگ کوثر: بابک یکتافر، کارشناس مؤسسه جهانی امنیت و سردبیر نشریه واشنگتین پریزم می‌گوید: «‌من فکر نمی‌کنم آقای لاریجانی هم الان در موقعیتی خودش را ببیند که صرفاً بیاید و خودش را کاملاً مخالف گفته‌های آقای احمدی‌نژاد نشان بدهد. ولی در عین حال فکر می‌کنم مسلماً قطب دیگری را در سیاست داخلی ایران ایجاد می‌کند. گروه‌های نو‌محافظه‌کار می‌گویند این دوباره تاکتیکی از ایران است که بخواهد کش بدهد‌. ولی آن چیزی که من از جانب بیشتر کشورهای اروپایی، نه آمریکا، دیدم این است که شاید بخواهند صبر بکنند و ببینند نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال آینده چه خواهد شد.»



بسته‌ی پیشنهادی ایران در گفت و گو با سه کارشناس سیاسی:
«ایران، تضمین امنیتی بخواهد»

مریم محمدی: دیروز، نامه‌ی وزیر امور خارجه خطاب به دبیر کل سازمان ملل متحد که حاوی متن کامل بسته‌ی پیشنهادی ایران بود، منتشر شد. واکنش‌های اولیه از جانب کشورهای غربی درباره این بسته مثبت نبوده است. درباره‌ی این بسته و تأثیرات احتمالی آن بر آینده‌ی بحران هسته‌ای ایران و غرب با آقای دکتر اکبر اعتماد، رییس سابق سازمان انرژی اتمی ایران در لندن، آقای دکتر سعید محمودی، کارشناس حقوق بین‌الملل در سوئد و آقای امیرعباس نخعی، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی در تهران گفت و گو کردم.



پنج توصیه‌ به غرب درباره بحران هسته‌ای ایران

کریستف برترام، برگردان احمد سمایی: کریستف برترام، کارشناس مناسبات بین‌المللی، ضمن برشمردن دلایل شکست سیاست کنونی در قبال مناقشه هسته‌ای ایران، پنج توصیه به مقامات غرب می‌کند. او در این توصیه‌ها،‌ ضمن دفاع از گفت‌وگوی بی‌قید وشرط با ایران، توضیح می‌دهد که چرا چنین سیاستی، هم به لحاظ داخلی و هم از جنبه‌ی خارجی، بیش از سیاست کنونی نتیجه‌بخش خواهد بود.



«انرژی هسته‌ای پرستیژ سیاسی برای ایران دارد»

مریم محمدی با دکتر اکبر اعتماد، اولین رییس سازمان انرژی اتمی ایران پیش از انقلاب و امیر محبیان از بنیانگذاران «حزب نواندیشان ایران اسلامی» درباره‌ی مسایل اخیر انرژی هسته‌ای در ایران با توجه به انتشار خبر نصب شش هزار سانتریفیوژ گفت‌وگو کرده است. دکتر اعتماد معتقد است که ایران به توان هسته‌ای دست خواهد یافت و این ایران را قدرتمندتر از پیش خواهد کرد. محبیان نیز دستاوردهای جدید هسته‌ای ایران را غرورآمیز معرفی می‌کند.



رئیس جمهور آینده امریکا و ایران هسته‌ای

دنیس راس، برگردان بنفشه سرتیپی: کلینتون، مک‌کین و اوباما می‌دانند سیاست فعلی، از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری نخواهد کرد. بنابراین اگر قرار است پس از رسیدن به ریاست جمهوری، جلوی هسته‌ای شدن ایران را بگیرند - کاری که هر سه، خود را موظف به انجام آن می‌دانند- تغییر رویه و مذاکره مستقیم با ایرانی‌ها ضروری به نظر می‌رسد.



راه‌حل احتمالی بحران هسته‌ای ایران

شورای روابط خارجی آمریکا، ترجمه‌ی بنفشه سرتیپی: ویلیام لورز سفیر سابق آمریکا در ونزوئلا و چکسلواکی، طرحی چند جانبه درمورد غنی‌سازی اورانیوم در ایران تهیه کرده و به نوشته شورای روابط‌خارجی آمریکا، معتقد است می‌تواند به بحران فعلی هسته‌ای ایران پایان بخشد. این طرح با کمک توماس پیکرینگ و جیم والش ارائه شده است. وی در گفت‌و‌گویی با شورای روابط‌خارجی آمریکا کوشیده تا طرح خود را تشریح کند. لورز معتقد است برای انجام هرگونه حرکتی در این زمینه، باید در انتظار دولت جدید آمریکا باشیم.



گفت و گو با دکتر علیرضا نامور حقیقی، مدرس دانشگاه تورنتو:
شرایط روانی برای قطعنامه سوم آماده است

دکتر علیرضا نامور حقیقی، مدرس دانشگاه تورنتو درگفت و گو با نیک‌آهنگ کوثر درباره اطلاعات جدید ارائه شده به آژانس می‌گوید: « ایران معتقد است که منابع این اطلاعات، جعلی است و این اطلاعات واقعی نیست. اما باید به این نکته اذعان کرد که در فضای کنونی، هرچند که مذاکرات دیشب ۵+۱ برای تعیین چگونگی تصویب قطعنامه، به توافقی نرسید، اما به هر حال این فضای روانی را ایجاد می‌کند که در جهت اقناع دیگر اعضای غیر دائم شورای امنیت، برای تصویب قطعنامه موثر باشد.»



سرمقاله اکونومیست درباره مناقشه هسته‌ای ایران
آیا ایران بازی را برده است؟

اکونومیست/ ترجمه‌ی درنا کوزه‌گر: «یک گروه اپوزیسیون ایرانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از وجود پایگاه مخفی غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و راکتور آب سنگین در اراک که پلاتونیوم تولید می‌کند، آگاه ساخت و از سال 2003 آژانس انرژی اتمی از پایگاه‌های مکمل پنهان دیگری در ایران باخبر شده است. در گزارش برآورد سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا آمده است که با ذخیره اورانیوم غنی‌شده، ایران تا سال آینده قادر به آغاز تولید بمب اتمی خواهد بود که شاید تا چند سال به طول بیانجامد.»



توافق در آخرین لحظه

فرانکفورتر آلگماینه/ احمد سمایی: اختلافات بر سر مضمون قطعنامه‌ی جدید گروه ۵+۱، که متن آن قرار است هفته‌ی آینده در نیویورک تکمیل و ارائه شود هنوز هم برطرف نشده‌اند اما تنها تدبیر سخت‌گیرانه‌ای که قطعنامه‌ی جدید را از دو قطعنامه‌ی قبلی متفاوت می‌کند، منع سفرهای خارجی برای شماری از مقامات ایرانی است. در قطعنامه‌ جدید، شمار این مقام‌ها افزایش می‌یابد و برای برخی از آنها عملاً خروج از ایران ممنوع می‌شود.



گفتگو با دکتر اعتماد درباره سفر اخیر البرادعی به ایران
«ایران نباید غنی‌سازی را تعلیق کند»

دکتر اکبر اعتماد در گفتگو با مریم محمدی درباره سفر اخیر البرادعی به ایران چنین می‌گوید: «ایران مملکتی است که حق حاکمیت به او اجازه می‌دهد هر فعالیت اتمی که می‌خواهد انجام دهد، اما بدون ساخت سلاح اتمی. یعنی اگر ایران می‌خواهد اورانیوم را غنی کند، هیچ قانونی نمی‌تواند مانع شود. این حق ایران است. حالا غربی‌ها دارند فشار می‌آورند که ایران بیاید این فعالیت غنی سازی را معلق کند. به نظر من اگر آنها تعلیق کنند، یعنی یک امتیاز بزرگ به غرب داده‌اند و این در داخل ایران یک سرخوردگی بزرگ را ایجاد خواهد کرد.»



اسراییل با ایران چه خواهد کرد؟

یک مقام سابق سيا مي‌گويد: «برخی کارشناسان معتقدند اسراییل به ایران حمله می کند.» او تاکید می‌کند: «در سفري كه ماه نوامبر به اسرائيل داشته، مطمئن شده است که اسراییل به ايران حمله خواهد كرد.» او همچنین می‌گوید: «اسرائيل سابق بر این نيز چنين تصمیمی داشته است، اما بعد از انتشار گزارش اطلاعاتی آمریکا احتمال آن تقویت شده است؛ چراکه اسرائيل اجازه نخواهد داد انحصار هسته‌اي‌اش تهديد شود.»



گفتگو با ابراهیم یزدی پیرامون پیشنهاد کاندولیزا رایس مبنی بر تعلیق دوماهه غنی‌سازی از سوی ایران
«تعلیق در برابر تعلیق» بهتر از «مذاکره در برابر تعلیق»

روز شنبه، کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا برای مذاکره با همتای ایرانی خود در صورت حتی تعلیق دوماهه‌ی غنی‌سازی، اعلام آمادگی کرد دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران در گفتگو با رادیو زمانه پیشنهاد «تعلیق در برابر تعلیق» آقای البرادعی را بهتر می‌داند و می‌گوید: «در این پیشنهاد خانم رایس، نمی‌گوید اگر ایران غنی‌سازی اورانیوم را ولو به طور موقت تعلیق کند، شورای امنیت هم آن محدودیت‌ها یا اقدامات را معلق می‌کند.»



گفتگو با مهدی فتاپور از اعضای اتحاد جمهوری‌خواهان
«احتمال جنگ نه، ولی افزایش تحریم‌ها قطعی است»

علی‌رغم این‌که پس از اعلام گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا، ظاهراً خطر جنگ و حمله آمریکا به ایران کاهش یافته؛ اما به همین میزان خطر تحریم‌های سنگین افزایش یافته است. در این باره مهدی فتاپور، از فعالان «اتحاد جمهوری‌خواهان» و عضو اسبق سازمان چریک‌های فدایی خلق - اکثریت به پرسش‌های ابراهیم نبوی پاسخ گفت.



«قدرت هسته‌ای مجازی» و تعلیق غنی‌سازی اورانیوم

این واقعیت که تهران از قصد تولید اورانیوم با غلظت بالا صرف نظر کرده؛ ولی به تولید اورانیوم با غلظت پایین ادامه می‌دهد، می‌تواند حاکی از این باشد که ایران با تقلید از ژاپن در جهت تبدیل خود به یک «قدرت هسته‌ای مجازی» است. این بدان معناست که ایران در حال حاضر همه مقدمات لازم را تدارک می‌بیند تا بتواند در زمان دلخواه، و در فاصله‌ای کمتر از شش ماه، به یک قدرت اتمی واقعی بدل شود.