گفتگو

"عقب نشینی یا ترفندی برای کسب فرصت"

مریم محمدی: این برنامه‏ی «روی خط زمانه» مانند ماههای گذشته، در ارتباط با انتخابات دهمین دوره‏ی ریاست جمهوری و البته پیامدهای آن در ایران است. این روزها صحبت از گسترش و افزایش دستگیری‏ها و اعمال محدودیت‏های شدیدتر بر فعالین سیاسی اجتماعی و روزنامه‏نگاران است. در همین زمینه، با عیسی سحرخیز، روزنامه‏نگار و تحلیل‏گر سیاسی در تهران که دیروز خانه‏اش مورد هجوم ماموران قرار گرفت، گفت‏گو کرده‏ام.

«تبعیض‌ها، دلیل فرار دختران از خانه»

طاهره خرمی: دختران بدون این‌که بدانند چه سرنوشتی آن‌ها را تهدید می‌کند، دست به فرار می‌زنند. همچنین برخی منابع غیر رسمی خبر از نارضایتی دخترانی می‌دهند که به مراکز اسکان دختران فراری سپرده می‌شوند. این معظل فقط مخصوص شهرهای بزرگ نیست، بلکه در اکثر نقاط مختلف ایران و کردستان نیز مشاهد می‌شود. در این رابطه با خانم گلاله محمدی، دختر جوانی که در کردستان زندگی می‌کند گفت و گو کردم.

رقص تانگویی ایران و آمریکا

نیک‌آهنگ کوثر: هفته آینده «کنفرانس افغانستان» در هلند برگزار خواهد شد و در این میان، ایران هم اعلام کرده که نماینده‌ای را به این همایش خواهد فرستاد. در عین حال بحث اصلی میان کارشناسان و تحلیل‌گران این است که برخورد نمایندگان ایران و آمریکا در این کنفرانس چگونه خواهد بود. بعضی از تحلیلگران معتقدند که ادبیات ایران و آمریکا در طول یک هفته‌ی گذشته نسبت به ۳۰ سال اخیر تغییران فاحشی کرده است. برای بررسی تغییر رویکرد مقامات دو کشور و همچنین بررسی روند تجدید رابطه میان آمریکا و ایران، با دکتر مهرزاد بروجردی، تحلیل‌گر سیاسی و استاد دانشگاه سیوکویرز آمریکا گفت‌وگو کرده‌ام.

«صلح برای سبزها یک شرط قطعی است»

مریم محمدی: کنفرانس «آینده‌ی ایران و اروپا از دیدگاه سبزها»، کنفرانسی است که هفدهم مارس، ساعت ده صبح در بروکسل پایتخت بلژیک با سخنرانی خانم آنجلیکا بی‌یر، نماینده‌ی سبزهای آلمان در پارلمان اروپا گشایش یافت. جمعی از صاحب‌نظران و کارشناسان ایرانی سخنرانان این کنفرانس بودند. از جمله آقای ناصر زرافشان که از تهران دعوت شده بودند و به علت ممنوعیت خروج از کشور نتوانستند در کنفرانس حاضر باشند و طی یک تماس تلفنی پیامی فرستادند. در تماس تلفنی با محل کنفرانس با آقای امیر ممبینی، عضو موسس کانون سبزهای ایرانیان مقیم سوئد و همچین عضو شورای مرکزی اتحاد جمهوری‌خواهان ایران گفت‌وگویی کرده‌ام.

«علت کسر بودجه سال ۸۸ ریخت‌وپاش‌های دولت است»

مریم محمدی:‌ مشکلات جاری اقتصادی در کشور و بحران اقتصاد جهانی و کاهش بهای نفت، پیش‏بینی‏های نگران کننده‏ای را در باره‏ی بودجه‏ی سال ‏آینده‏ی دولت نهم موجب شده است. «لایحه‏ی بودجه‏ی سال ۸۸» که ارائه آن به مجلس، بر اساس تاریخ مصوب «برنامه‏ی توسعه‏ی سوم» که پانزدهم آذرماه تعیین شده بود، تا کنون بیش از یک ماه ونیم به تاخیر افتاده است. در این باره‏ با محسن صفایی فراهانی، معاون وزیر اقتصاد دولت اصلاحات و عزت‏الله سحابی، رییس سازمان برنامه و بودجه در دولت موقت پس از انقلاب بودند، گفت‏‌وگو کرده‏ام.

ممنوعیت تجارت با شرکت‌های اسرائیلی، پیامی سیاسی؟

مریم محمدی: با وجود عدم هر نوع ارتباطی میان دولت ایران و اسرائیل، خواست توقف روابط تجاری با شرکت‏‌های حامی اسرائیل و یا تحریم کالاهای اسرائیلی طرح شد. و مجلس، در یک طرح دو‌فوریتی، الزام دولت به حمایت همه‌‏جانبه از مردم فلسطین را مصوب و در ماده‏‌ی ششم آن دولت را موظف کرد تمهیدات لازم در جهت جلوگیری از واردات کالاها و انعقاد قرارداد با شرکت‏‌هایی که سهام‌داران اصلی آن بنگاه‏‌های صهیونیستی هستند فراهم کند. در همین رابطه با دو کارشناس اقتصادی و دو تن از فعالان بخش خصوصی در تهران گفت و گو کرده‌ام.

«ایرانی‌ها لنگه کفش پرت نمی‌کنند»

مریم محمدی:‌ علی‏رغم تائید، تحسین و تشویق منتظرالزیدی، روزنامه‏نگار عراقی برای پرتاب لنگه کفش به جورج بوش، رییس‌جمهور آمریکا، که عمدتا از سوی نشریات و رسانه‏های محافظه‏کاران انجام شد؛ در این گزارش خواهید دید که روزنامه‏نگاران ایرانی با وجود همه‏ی فشارهایی که تحمل می‏کنند، هرگز لنگه کفش پرتاب نخواهند کرد؛ نه روزنامه‏نگاران و نه دانشجویان که آن‏ها هم زیر فشارهای غیردمکراتیک قرار دارند.

«شاید رهبری در ۱۶ آذر برای اصلاح‌طلبان پیام بفرستد»

مریم محمدی: امسال وزیر علوم، آقای زاهدی اعلام کرد که مراسم روز دانشجو با حضور آیت‌الله‌ خامنه‌ای، رهبر جمهوری ‌اسلامی در دانشگاه علم و صنعت برگزار خواهد شد. در حالی که پیش از این خبر از حضور آقای احمدی‌نژاد در این مراسم بود. به گفته‌ی وزیر علوم، حضور رهبری در این مراسم نویدی بر جلوگیری از دستیابی ضد انقلاب به اهدافش به شمار می‌آید. در این زمینه با آقای مهدی عربشاهی، دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت و همچنین آقای عبدالله‌ مومنی، سخنگوی ادوار تحکیم وحدت گفت‌ و گو کرده‌ام.

نمایش قدرت در شرق تهران

مریم محمدی: بنا بر گزارش خبرگزاری‏های داخل ایران از پنجم آذرماه، رزمایش یا مانور سراسری نیروهای بسیج در سراسر ایران آغاز شده است. پریسا محمودی، دانشجوی دانشگاه تهران معتقد است: «‌نظم اجتماعی با نمایش قدرت، سرکوب، باتوم و این‏گونه چیزها، هیچ‏وقت به وجود نمی‏آید و اجرا نمی‏شود. اگر نظمی هم به وجود بیاید، بسیار ناپایدار و موقتی است». کیوان آرام، دانشجوی دیگری می‌گوید: «این سیستم سرکوب، مدتی است عمل می‏کند. امسال هم حساسیت خیلی زیاد است و احتمال تنش در جامعه خیلی بالا است».

حضور یا عدم حضور در نمایشگاه دولتی مطبوعات

مریم محمدی: به گزارش خبرگزاری‌های داخلی در ایران، پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات از روز یک‌شنبه ۲۶ آبان‌ماه توسط محمد‌حسین صفار‌هرندی، وزیر ارشاد افتتاح شد. در مورد میزان استقبال نشریات داخلی و خارجی از این نمایشگاه، میزان استقبال مردم و شرایط و امکانات رفاهی برای شرکت‌کنندگان و بازدید‌کنندگان با آقایان علی ‌مزروعی، رییس‌ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، حسین روانبخش، دبیرسرویس سیاسی روزنامه‌ی «مردم‌سالاری» و همچنین وحید اطلس‌باف، دبیر مجموعه‌‌‌ی روزنامه «‌‌کارگزاران» گفت‌وگو کردم.

«ما کاری را که فکر می‏کنیم درست است انجام می‏دهیم»

مریم محمدی: بیست و چهارم آبان ماه، خبر آتش‏سوزی در سینما «جمهوری»، که متعلق به لیلا حاتمی و همسرش علی مصفا است، روی سایت‏های خبری قرار گرفت. شرکت و سخنرانی لیلا حاتمی و همسرش، علی مصفا در همایشی که در شانزدهم آبان با عنوان «پویش دعوت از خاتمی» برگزار شد به تصور ارتباط این دو موضوع دامن زد. در همین ارتباط مریم محمدی با علی مصفا، پگاه آهنگرانی و کیومرث پوراحمد در این مورد گفت ‌و گو کرده است.

توقیف شهروند امروز و بیانیه کانون نویسندگان‬

مریم محمدی: کانون نویسندگان ایران در محکوم کردن توقیف «شهروند امروز» در عین یادآوری گله‌مندانه از سیاست‌های شهروند در ارتباط با دگراندیشان، بیانیه‌ای صادر کرد. شاید برای اولین بار در عرصه‌ی نویسندگان اهل قلم ایران، چنین برخوردی در مقابل حاکمیت رخ می‌دهد. به همین مناسبت با سیمین بهبهانی، عضو کانون نویسندگان ایران، محمد ‌رهبر از دبیران نشریه‌ی «شهروند ‌امروز» و همچنین دکتر ناصر زرافشان، عضو دیگر کانون نویسندگان ایران گفت ‌و گو‌ کرده‌ام.

«آقای دانشجو در اندازه‌های وزارت کشور نیست»

مریم محمدی: مجلس شورای اسلامی سرانجام با عدم رای اعتماد به وزیر کشور به ماجرای دکترای جعلی کردان پایان داد تا چالش‌های تازه برای انتخابات سومین وزیر کشور در کابینه‌ی نهم را آغاز کند. درباره‌ی این رویداد سیاسی با آقای مصطفی ‌کواکبیان، نماینده‌ی سمنان در مجلس و آقای احسان ‌محرابی، خبرنگار پارلمانی و همچنین صادق زیباکلام، تحلیل گر سیاسی در تهران گفت ‌و گو کرده‌ام.

«به بازاری‌ها اطلاع‌رسانی نکرده بودند»

مریم محمدی: با توجه به تعطیلی تقریباً دو هفته‏ای مجلس شورای اسلامی که در پیش است، مهم‏ترین مواد بررسی مسایل مطروحه در جلسه‏ی امروز مجلس، بررسی طرح جنجال‏برانگیز «مالیات بر ارزش اضافه» بود که چندین روز بازارهای مهم کشور را به اعتصاب و ناآرامی کشاند. البته با توجه به این که این بررسی در جلسه‏ی غیرعلنی مجلس صورت گرفته است، نتایج زیادی از آن، در دست نیست. مساله‏ی دوم، تنش دنباله‏دار استیضاح وزیر کشور، آقای علی کردان، است که هم‏چنان ادامه داشته است. به این موارد در گفت‏ و گو با آقای احسان مهرابی، خبرنگار پارلمانی در تهران، پرداخته‏ام.

منیژه حکمت: فقط یک بیلبورد تبلیغاتی داشتم

مریم محمدی: بیلبوردهای فیلم «سه زن» ساخته‌ی منیژه‌ حکمت که در قبال عدم حمایت نهادهای دولتی تنها امکان تبلیغ برای این فیلم بود، به دستور وزارت ارشاد پایین کشیده شد. منیژه حکمت در این ‌باره می‌گوید: «مویی پیدا نیست. دو هفته طول کشید تا ما طبق سلیقه‌ی آقایان، عکس‌های بیلبورد را طراحی کنیم و موها را هم پوشاندیم.» با ایشان و همچنین صاحبان برخی سینماهای نمایش دهند‌ی فیلم و دو نفر از خانم‌های تماشاگر این فیلم گفت‌ و‌ گو کرده‌ام.

مجلس، تحث تاثیر ماجرای ۱۰۰ میلیون تومان

مریم محمدی: برای بررسی مباحثی که در جلسه دیوز مجلس مطرح شد با اعظم ویسمه، خبرنگار پارلمانی در تهران، مصطفی کواکبیان، نماینده‏ی سمنان در مجلس و هم‏چنین اکبر اعلمی، نماینده‏ی شهر تبریز در مجالس ششم و هفتم گفت‏ و گو کردم. کواکبیان درباره مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان اعطایی به نمایندگان می‌گوید: «‌هیات رییسه که چنین تصمیمی گرفته، نه فقط برای وام نمایندگان، برای کل بودجه، یک توضیحاتی بدهند، افکار عمومی لازم دارد. در مجلس گفتم که مردم باید ببینند نماینده‏هایشان هم مثل خودشان ساده‏زیستی دارند یا این که نه، با اشرافیت می‏خواهند زندگی کنند؟ این‏ها را باید توضیح بدهند.»

«طرح وام‌های زودبازده، بدون کارشناسی بود»

مریم محمدی: پس از ماه‏ها کشمکش میان سیستم بانکی کشور و دولت آقای احمدی‏‏نژاد، سرانجام به روال مرسوم، آقای طهماسب مظاهری، رییس کل بانک مرکزی ایران، برکنار و همان‏طور که پیش‏بینی کارشناسان بود معاون ایشان آقای محمود بهمنی، به این سمت منصوب شدند. پس از این تغییر و تبدل پرسر و صدا، باید منتظر چه پیامدهایی در سیستم مالی ـ پولی کشور باشیم؟ در این مورد با آقای دکتر پدرام سلطانی عضوهیات نمایندگان اتاق‏های بازرگانی صنایع ومعادن تهران و آقای عبده تبریزی گفت و گو کرده‏ام.

آرشیو اسناد اپوزسیون ایران در اینترنت

اختر قاسمی: دانستن تاریخ، بررسی گذشته و به چالش کشیدن آن همیشه برای مردم جهان یکی از مهم‌ترین راه‌هایی بوده که از اشتباه گذشته خود درس بگیرند تا از تکرار آن جلوگیری کنند. مدت کوتاهی‌ست که وب‌سایتی با نام «آرشیو اسناد اپوزسیون ایران» توسط یکی از همین علاقه‌مندان به نام «بهنام اژدر» آغاز به کار کرده است. در مورد چگونگی شکل‌گیری این سایت با بهنام گفت و گو کردم.

با شتاب به سوی کشف رازهای بنیادی طبیعت

مریم اقدمی: فیزیک‌دان‌های سراسر دنیا، به خصوص آن‌هایی که در زمینه ذرات بنیادی و انرژی‌های بالا پژوهش می‌کنند، ده سال است که منتظر افتتاح پروژه ال‌اچ‌سی هستند. این پروژه گران‌ترین و عظیم‌ترین آزمایشگاه جهان است که در روز ۲۰ شهریور اولین آزمایش خود را آغاز کرد. سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای (CERN) در شرق شهر ژنو یعنی مرز سوئیس و فرانسه قرار دارد. ایران هم در ساختن یکی از قطعات این پروژه همکاری داشته است. به همین مناسبت با عبیده جعفری دانشجوی فیزیک ذرات آزمایشگاهی دانشگاه شریف، که تز دکترای خود را در این مرکز می‌گذراند، گفت و گو کردم.

لاریجانی: لایحه از دستور کار مجلس خارج نشده است

مریم محمدی: با توجه به صحبت‌های آقای لاریجانی، این تلقی ایجاد شده بود که لایحه به‌طور کلی از دستور کار مجلس خارج شده و نمایندگان دیگر به آن رسیدگی نمی‌کنند. این موضوع باعث شد تا نمایندگانی که اکثرا از خانم‌های مجلس بودند (مثل خانم‌ها آلیا، رهبر، افتخاری) در حاشیه‌ی پارلمان، تذکرات متعددی بدهند و فاطمه آلیا بگوید که نمایندگان «در برابر فضاسازی و لجن‌پراکنی مشتی لائیک گرد‌آمده حول جایزه‌بگیر از اجنبی، دست از وظایف قانونی خودش برنمی‌دارد.» دراین رابطه با با اعظم ویسمه، خبرنگار پارلمانی که در مجلس حضور داشت، مصطفی کباکبیان، نماینده‌ی سمنان، و همین‌طور حجت‌الاسلام قدرت‌الله علیخانی، عضو کمیسیون حقوقی‌ـ‌قضایی مجلس، گفت و گو کردم.