موسیقی ایرانی

گلهای جاویدان در لندن

آزاده اسدی: جشنواره گلهای جاویدان یک‌شنبه، ششم اردیبهشت‌ماه در لندن برگزار شد که در واقع تجلیلی از داوود پیرنیا، بنیان‌گذار برنامه «گلها» بود. در این جشنواره تعدادی از خواننده‌ها و گوینده‌های برنامه معروف رادیویی «گلها» حضور داشتند. محمود خوشنام، کارشناس موسیقی که یکی از مهمانان این جشنواه بود در مورد برنامه محبوب رادیویی گلها می‌گوید: «صحنه‌سازی‌های مربوط به هنرمندانی که از دست رفته‌اند از طریق تصویر روی پرده دیده می‌شدند و توضیحاتی داده می‌شد. این برنامه دو زبانه بود. برای این‌که در لندن به‌ خصوص برنامه‌های ایرانی مورد استقبال انگلیسی‌ها قرار می‌گیرد.»

گروه شیراز و علیرضا قربانی در اتاوا و تورنتو

«گروه شیراز» که نوازندگان آن در کانادا و اروپا پراکنده هستند مدتی است که با خوانندگی علیرضا قربانی، هنرمندی که از تهران به گروه پیوسته، در حال اجرای برنامه‌هایی در شهرهای کانادا هستند. گروه شیراز و علیرضا قربانی در روزهای هفدهم و هجدهم آوریل هم در اتاوا و مونترال اجرا خواهند داشت و در پاییز برای کنسرت‌هایی به اروپا سفر خواهند کرد. سعید کامجو، نوازنده کمانچه در گروه، در گفت و گو با رادیو زمانه جزییات بیشتری از تور کانادایی گروه شیراز به‌دست می‌دهد.

گرامیداشت مولانا در لس‌آنجلس

پیمان ملاذ: هالیوود باول در شهر لس‌آنجلس بزرگ‌ترین آمفی‌تیاتر در فضای آزاد آمریکا‌ست و در سراسر تابستان این آمفی تئاتر عظیم با گنجایس ۲۳ هزار نفر، میزبان ارکستر فیلارمونیک لس‌آنجلس و گروه‌های مختلفی است که در زیر آسمان پرستاره‌ی لس‌آنجلس به اجرای برنامه می‌پردازند. اما شب ۲۷ ماه سپتامبر، هالیوود باول‌ جلوه‌ای دگرگونه داشت، هزاران نفر ایرانی و غیر‌ایرانی در برنامه‌ای به مناسبت گرامیداشت مولانا، گرد هم آمده بودند. برنامه‌ای متنوع که با اجرای حرفه‌ای و تاثیرگذار هنرمندان تبدیل به شبی فراموش نشدنی و خاطره‌انگیز برای شرکت کنندگان شد.

«شاهنامه، در حد آثار شکسپیر است»

محمد تاج‌دولتی: امسال در حاشیه‌ی همایش دوسالانه‌ی انجمن جهانی مطالعات ایران‌شناسی، کنسرت هزاره‌ی شاهنامه‌ برگزار می‌شود. در این کنسرت بی‌سابقه، یک اثر موسیقی کلاسیک غربی و الهام‌ گرفته از داستان‌های شاهنامه، به نام «سه‌گانه‌ی پارسی» همراه با نقالی و پرده‌خوانی یکی از پیشکسوتان نقالی ایران، با اجرای ارکستر سمفونی تورنتو به صحنه می‌رود که سازنده‌ی این اثر کلاسیک بهزاد رنجبران، موسیقی‌دان ایرانی مقیم آمریکاست.با بهزاد رنجبران در دیدار یک‌روزه‌اش از تورنتو گفت‌وگو کردم.

چه زیباست اورامان

محمود خوشنام: براداران کامکار از سال‌ها پیش با دقت و ظرافت بسیار زیبایی‌های موسیقی سرزمین خود را جلوه‌گر ساخته‌اند. نمونه‌های برجسته‌ی این جلوه‌گر را در سی.دی «گل‌ نشان» می‌توان یافت که شامل ۸ آهنگ کردی است و در صدر آن‌ها ترانه‌ای‌ست که به توصیف منطقه‌ی اورامان پرداخته است. «اورامان زیبا» یا «چه زیباست اورامان» آنچنان پرشور و حال اجرا شده که به‌قول سعدی سرو و بید و چنار را هم در باغ به رقص درمی‌آورد.

آوای ارکستر ملی در تهران می‌پیچد

کنسرت ارکستر موسیقی ملی به رهبری فرهاد فخرالدینی و دو رهبر دیگر به مدت سه روز از چهارم تا ششم اردیبهشت در تالار وحدت برگزار می‌شود. این کنسرت با اجرای ۵ قسمت از سوییت آفرینش از ساخته‌های فخرالدینی که بر اساس آیات‌ قرآن مجید در ۱۰ سال پیش نوشته شده، آغاز می‌شود و سپس قطعه لولا‌ک ساخته مازیار حیدری با رهبری خودش، قطعه معراج از علی اکبر قربانی با رهبری فخرالدینی و قطعه محمد آخرین مرسل از ساخته‌های توکلی با رهبری خود او نواخته خواهد شد.

رقص و آواز سعید شنبه‌زاده

ماریا صبای مقدم: اجراهای سعید شنبه‌زاده از جهاتی مرا به یاد نمایشهای سنتی ایرانی می‌اندازد که در آن تماشاچیان خود به نوعی بازیگرانند. شنبه‌زاده تمامی وجود خود را با ساز، آواز و رقص در طبق اخلاص می‌نهد و انرژی می‌دهد و انرژی می‌گیرد. حس مشترک تماشاچیان او در سراسر دنیا بعد از تماشای برنامه،‌ وجد و شادی و سرشاری‌ و نزدیکی است.

روایت پیانویی از موسیقی ایران در آمستردام

پژمان اکبرزاده در گفت‌وگو با شهزاده سمرقندی: «خوش شانسی آدم این است که بتواند با استادهای مختلف کار بکند. آنها هم هر کدام یک شخصیتی هستند و یک استیلی برای خودشان دارند و تو می‌توانی از هرکدامشان یک چیزی بگیری. آن کسانی که در ایران من با آنها کار کردم، خیلی آدم‌های ضد و نقیضی بودند و من خیلی خوشحالم که یکسری ایده از هرکدام از آنها توانسته‌ام بگیرم و بعد همه را با همدیگر جمع بکنم در کارهای خودم.»

طنین ترانه‌های کهن ایران در آمستردام

در این برنامه که 27 فوریه، ساعت 9 شب در تئاتر پارول برگزار می‌شود، حمید طباطبایی (نوازنده پیانو)، مهرناز صالحی (خواننده) و Imre Keblusek (نوازنده ویلنسل)، اجرا کننده‌ي برداشت‌های حمید طباطبایی از ترانه ها هستند.

جاز و تجربه‌های تازه در موسیقی آذری

علی اصغررمضانپور- فرج بال‌افکن: موسیقی آذری محدود در مرزهای سیاسی نیست. صرف نظر از زبان و فرهنگ مشترک و پیوندهای تاریخی، اغلب ترانه‌های آذری را خوانندگانی با ملیت‌های مختلف خوانده‌اند. در ایران کسانی مانند گوگوش، کورش یغمایی و محمد نوری به خوبی آثار موسیقی آذری را در قالب موسیقی پاپ اجرا کرده‌اند.

کنسرت دستان و همایون شجریان از زوایای گوناگون

شنبه‌شب، 16 فوریه 2008 ، همایون شجریان به همراه گروه دستان و در ادامه‌ی تور کنسرت‌های اروپا، اجرایی در آمستردام داشت. آهنگسازی برنامه به عهده حمید متبسم، سعید فرج پوری و تنظیم بخش‌های آوازی از همایون شجریان بود. مرسده هاشمی، مدرس آواز ایرانی در هلند، محتوای برنامه را از جنبه‌های گوناگون بررسی کرده است.

موسیقی آذری: مقام‌هایی که به دارالالحان رفتند

فرج بال‌افکن، علی‌اصغر رمضان‌پور: در ایران پس از حکومت ساسانیان نظام آموزش موسیقی به طور رسمی و در چارچوب سازمان‌دهی حکومتی وجود نداشته است. ادامه رشد سازمان‌یافته موسیقی یا در قالب اجتماعات قومی و فرقه‌ای امکان‌پذیر بوده است و یا در محدوده‌های خارج از حیطه دولت مرکزی ایران نظیر هندوستان – در دوره‌ای از تاریخ‌.

احمد عبادی‌: آخرین تکنواز سه‌تار ایرانی

علی‌اصغر رمضانپور- فرج بال‌افکن: احمد عبادی (۱۳۷۱- ۱۲۸۵ خورشیدی)‌، استاد بزرگ و به نظر بسیاری‌، آخرین تکنواز سه‌تار ایران را از نظر موقعیتی که در موسیقی ایران داشت می‌توان با صادق هدایت در نویسندگی و نیما یوشیج در شعر فارسی مقایسه کرد. این نوشتار به بررسی زندگی و آثارش و نقش او در تاریخ موسیقی ایران می پردازد.

علی اکبر شیدا، مجنون موسیقی ایرانی

علی اصغر رمضانپور- فرج بال‌افکن: علی‌اکبر شیدا، صاحب مشهورترین آثار موسیقی ایرانی در یکصد سال گذشته است. تصنیف‌ها، اشعار و آهنگ‌های عاشقانه او بخش موثری از خاطرات نسل‌های ایرانی از دهه ۱۳۲۰ به بعد است که در رادیو ایران بنا گذاشته شد.

زخمه‌ی آخر بخشی

فرزاد سپهر: فیلم «آخرین بخشی» روایت زندگی و گفتگو با حاج قربان سلیمانی (بخشی هشتاد ساله ساکن ده علی‌آباد قوچان) واپسین بازمانده و آخرین نسل از راویان سنت بخشی‌‌گری در موسیقی شمال خراسان است. فیلم با این جمله آغاز می‌شود. سر بخش‌های بعدی فیلم هر یک روایت زخمه‌ای است از آخرین بخشی...

سیما بینا: لالایی‌ها اولین موسیقی است

اختر قاسمی: آواز سیما بینا آواز چند نسل است. صدای او صدای خاطرات نسل‌هاست. او با صدای خود نسل من و تو و او را به گوشه‌های ایران، به دورترین نقاط برده است. با او به گفت‌وگو می‌نشینم تا از کارهایش‌ و بازدهی کنسرتهای اخیرش که در فستیوال موسیقی کشورهای اسکاندیناوی بوده، برایمان بگوید.

طنین موسیقی سنتی ایران در اروپا

حمید متبسم پایه‌گذار گروه «دستان» معتقد است که باید مشعل ماراتن موسیقی سنتی ایران را به دست غیر ایرانیان متعهد و متخصص در موسیقی سپرد تا آن را به آتشکده‌ی جهانی موسیقی برسانند. وی در همین راستا تجربه‌هایی را با ارکستر فیلارمونیک بی.بی.سی و ارکستر زهی کنسرواتوار هلند آغاز کرده است. شاید این امکان پیش بیاید که موسیقی ما با حمایت و پشتوانه‌ی موسیقی غرب به شکلی که از دوران وزیری در ایران کار شده، در تمام دنیا اجرا و معرفی شود.

کریسمس اروپایی با گوگوش

هزار نفر؟ سه هزار نفر؟ هفت هزار نفر؟ نه اسم گوگوش می‌تواند بیش از ده هزار نفر ایرانی را از سراسر اروپا در شب کریسمس به شهر اوبرهاوزن آلمان بکشاند. پیش از این هفت سال پیش یک بار دیگر گوگوش در این شهر کنسرت برگزار کرده بود.

مرغ خوشخوان زمانه‌ی کوچ

این پرنده است که می‌خواند و راه به دریا می‌برد؟ یا دریاست که از گلوی پرنده سرریز می‌شود؟ شبی که پری راه شنیدن آوازهایش را نشانم داد، نه مهتاب بود و نه ماهی در خیال آن بود تا به خوابم ب‍‍یاید. رمز راه را که تقه زدم، طرحی سپید بر پرده‌ای سیاه پیدا شد که آنی به چشمم پرنده آمد و آنی دیگر پرهیبی از تصویر زنی زیبا که گمان را به ماهی سیاه چشم و سیاه مو می‌کشاند.

شبی با مولانا در تبریز

"فضای آکنده از رکود هنری و بی مهری به اساتید موسیقی این احساس را در آنان تقویت کرده است که برای ماندن و در نتیجه پژمرده نشدن و ادامه دادن، باید رقیب و البته نه رقیب، که نوع موسیقی ای را که او ارائه می دهد از میدان به در کرد. هرچند که تداوم و شکوفایی حق مسلم هنرمندان ماست اما آیا روشی هم که در این زمانه سخت در پیش گرفته اند درست است؟" گزارش زمانه از کنسرت داوود آزاد در تبریز را در ادامه می خوانید.