خانه > انديشه زمانه > اندیشه سیاسی > آیتالله دیباجی: علمای معتدل را برابر افراطیون تقویت میکنیم | |||
آیتالله دیباجی: علمای معتدل را برابر افراطیون تقویت میکنیمسید سراج الدین میردامادیشورای جهانی فقه اسلامی روز گذشته، پنجشنبه در هتل هیلتون پاریس اعلام موجودیت کرد. این شورا در نشست آغازین خود با حضور شش تن از فقهای شیعه و سنی به بحث و بررسی مسایل مبتلا به دنیای اسلام پرداخت. پس از این اجلاس با آیتالله سید ابوالقاسم دیباجی روحانی شیعه ایرانیتبار از کویت که دبیرکل این شورا است گفتوگو کردم.
امروز شاهد برپایی کنفرانس اعلام موجودیت «جمعیت جهانی فقه اسلامی» در پاریس بودیم. اهداف برگذاری این کنفرانس چه بوده و برای رسیدن به اهدافتان چه راهکارهایی را در نظر گرفتهاید؟ ما اولین هدفی که داریم و به همین دلیل پیاممان را از اینجا به دنیا اعلام کردیم این است که احساس کردیم بعضی از اندیشههای غلط در غرب دارد بهوجود میآید و با برداشتهایی که از اسلام شده بین مسلمانهایی که در اینجا زندگی میکنند فاصلهای دارد ایجاد میکند. بهخصوص نسل جوان و اروپاییها و به این نکته کمتر توجه میشود که بیشترین خسارت را در آینده ما خواهیم کرد برای اینکه اگر این روش و این راه اگر ادامه پیدا کند جایی برای زندگی مسلمانان در غرب باقی نخواهد ماند. یعنی آنها بدون تردید مشکلات و درگیریهایی بهوجود میآورند و مشکلاتی از نظر دانشگاهها بهوجود میآید و آن نسل جوان مسلمانی که داریم، که باید در دانشگاههای اینها آخرین تکنولوژی و صنعت را فرابگیرد، نخواهد توانست در اینجا به زندگی خودش ادامه بدهد و در نهایت کسی که در این ماجرا ضرر میکند، ما خواهیم بود. به این دلیل ما حرکتمان را از پاریس اعلام کردیم که پیامی برای حکومتهای غربی و برای مجلس و پارلمان اروپا داشته باشیم و پیامی برای مسلمانان اروپا داشته باشیم و پیامی هم برای دنیا و تمام مسلمانان جهان داشته باشیم.
همانطور که میدانید فقه اسلامی با چالشهای زیادی در کشورهای اسلامی در خصوص مسایل حقوق بشر و دموکراسی مواجه است، به ویژه در ایران و عربستان سعودی. در این رابطه آیا فکر میکنید فقه اسلامی این قابلیت را دارد که خودش را با حقوق بشر امروزی تطبیق بدهد؟ ببینید، بدون تردید اسلام به دلیل منابع غنی و سرشاری که دارد، قادر است روح تسامح اسلامی را گسترش بدهد و با فرهنگهای مختلف و اندیشههای مختلف کنار بیاید. همانطور که ما در دنیای امروز شاهد هستیم، اگر ما نتوانیم در حرکت و خط مشی و اندیشههایمان یک بازسازی نوین داشته باشیم، از قافله جهانی عقب میمانیم. بنابراین با حفظ منابع و با حفظ ارزشهای اسلامی میتوانیم با تمام مسایلی که در حقوق بشر هست کنار بیاییم. وقتی مسئله حقوق بشر را مثال میزنید من باید به شما بگویم تصادفا آنچه بالای سر در سازمان ملل نوشته شده است یک شعر سعدی، یک مسلمان سنتی قدیمی است، که این عصاره و خلاصه شعار سازمان مللی شده که میخواهد مدافع حقوق بشر در دنیای امروز باشد. سعدی میگوید: اما همانطور که اطلاع دارید در کشورهای اسلامی مثل ایران ما شاهد رجم و سایر اشکال اعدام و حتی اعدام نوجوانان هستیم که این مجازاتها در فقه اسلامی وجود دارد و یک خیزش چشمگیری از میان فقهای اسلامی علیه این نوع مجازاتها دیده نمیشود. بنده که یکی از اعضای این جمعیت هستم معتقدم با وجود علما، فقها و مجتهدین، در این مجموعه شاهد شصت نفر عالم و فقیه هستیم. این ملاحظه را هم داشتهایم که سی نفر شیعه و سی نفر سنی مذهب باشند و این تعادل را سعی کردیم حفظ کنیم. همانطوری که امروز دیدید در این نشست چند نفر از علمای سنی، چند مجتهد و چند مفتی هم بودند و بنابراین با شناختی که من از اندیشههای و افکار این اندیشمندان عالم اسلامی دارم بسیار خوشبین هستم که بتوانیم آن ذهنیتی که در عالم و بشر امروز نسبت به مسلمانان بهوجود آمده، عوض کنیم. این اول با تبیین حقیقت اسلام و واقعیت اسلام میسر خواهد شد. یعنی وقتی شما یک عالم معتدل و یک فقیه معتدل را تقویت کردید، بهطور طبیعی و اتوماتیک خط افراط و خط تندروی تضعیف میشود. ما یکی از دلایلی که داریم برای کارمان، تقدیر از علما و اندیشمندان معتدل است. هرچقدر اینها در جامعهای تقدیر، تشویق و قدردانی شوند، آن خط مشی تقویت میشود و اوج میگیرد و صعود میکند. اگر در جایی به عکس آدمهای متشدد، آدمهایی که جز خشونت و جز بد صحبت کردن و بد نتیجهگیری کردن، حرف دیگری ندارند، آن جامعه بدون تردید رو به خشونت میرود.
راهکار عملی که مد نظر دارید صرفا برگذاری کنفرانسها است یا کارهای دیگری هم برای رسیدن به اهدافتان مد نظر دارید؟ صد در صد ما در هیأتمان تقسیمبندی داریم و در آن کمیتههای مخصوص و معینی داریم برای بررسی مسایل مهم اسلامی دنیای روز و این کمیتهها وظیفهشان این است که این مسایل را بررسی کنند و مستند بر فقه اسلامی عرضه کنند. بنابراین بدون تردید ما روشهای مختلفی داریم و در آینده ما این مسایل را بررسی میکنیم و در مرحله عملی تحقق پیدا خواهد کرد. نسبت این جمعیت با حکومتهای اسلامی و عربی چیست؟ آیا موضع انتقادی دارد یا نسبت به آنها بیطرف است؟ آیا این حکومتها از این جمعیت حمایت میکنند یا با آن مخالفاند؟ بدون تردید چون ما اولین روز است که اعلام موجودیت کردیم و تا الان عکسالعملی دیده نشده است و باید منتظر بود. ولی من معتقدم اندیشهها و افکار ما چون مستند بر قرآن و سنت و عقل و بر منابع صحیح اسلامی است، کسی نمیتواند تعارض بکند و اگر تعارض کنند در حقیقت تعارض با خودش و مبانی خودش کرده است. بدون تردید هر حرکتی مخالفتها و مخالفخوانهایی خواهد داشت. این طبیعی است و اگر مؤثر و تأثیرگذار باشد مخالفان بیشتر خواهند بود. ولی از همینجا من اعلام میکنم ما از هیچ مخالفتی نمیهراسیم و اولین شرط موفقیت را این میدانیم که اینقدر ظرفیت و تحمل داشته باشیم که اندیشه مخالف خودمان را بشنویم و همانطور که از قرآن آموختیم که میفرماید: «فبشر عبادی الذین یستمعون القول و نه صرفا قول حق یا باطل مطلق قول ویتبعون احسنه». ما اگر منبع اصلیمان قرآن است قرآن این درس را به ما داده است که اولین شرط موفقیت تحمل وجود مخالف و اندیشه و فکر مخالف است. بنابراین ما به راهمان ادامه خواهیم داد و قضاوت با مردم است. ولی همانطور که اطلاع دارید در فقه اسلامی مواردی هست که مشکلاتی را در جامعه ایجاد میکند و موجب متهم شدن اسلام در غرب میشود، به ویژه در مسئله تروریسم اتهاماتی متوجه اسلام میشود. ببینید، آنچه را که ما مطرح میکنیم به عنوان فقه اسلام تأثیرگذار خواهد بود. امروز شما شاهد هستید که آنچه تروریستها موفق شدهاند به آن دسترسی پیدا کنند و به اهدافشان برسند، چیزی غیر از کار فرهنگی نبوده است. یعنی اینها گاهی با دست خالی و فقط با کار فرهنگی شروع کردهاند و توانستهاند به اینجا برسند. خب چرا ما از این راه و این وسیله استفاده نکنیم؟ بنابراین راه مشکلی را در پیش رو داریم و بسیار باید نیرو صرف بشود. اما زمان میبرد و سختی هم خواهد داشت، ولی من مطمئن هستم که تأثیر خودش را در همه جای جهان خواهد گذاشت. منابع مالی که از این حرکت حمایت میکند، چیست؟ با توجه به اینکه شما میگویید وابستگی به هیچ یک از حکومتهای اسلامی و عربی ندارید، چگونه هزینههای این حرکت را تأمین میکنید؟ ما از افراد خیری که وجود دارند، اعم از شیعه و سنی استفاده میکنیم. به صورت عجیبی از این حرکت استقبال شده است. یکی از کسانیکه که متکفل شده بود بخشی از هزینههای این حرکت را بپردازد، میگفت: این هزینهای که من میدهم، در حقیقت دارم بچه خودم را حفظ میکنم. به دلیل آن که بچه من را حفظ کند و به او اسلام حقیقی و واقعی را معرفی کند، نه اسلامی که به او بگوید برو این فرد را بکش تا بروی به بهشت. در نهایت فردا این من هستم که بچهام و حاصل عمرم را از دست خواهم داد. بنابراین من این پولی که در این راه هزینه میکنم، یک سرمایهگذاری معنوی است برای حفظ خانواده و بچهام و حفظ فرهنگ اسلامی. به همین دلیل ما از حمایتهای مالی مردمی برخورداریم و بسیار امیدواریم. |
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
آرشیو ماهانه
|
نظرهای خوانندگان
این آیت الله دیگر از کجا پیدا شد که تا حالا اسمش را نشنیده بودیم. مدل ریش و عمامه اش هم خیلی آیت اللهی نیست. احتمالاً بیشتر حجت الاسلام باشد تا آیت الله. در جواب همه سؤالات جناب میردامادی هم طفره رفته است یعنی فی الواقع حرف تازه ای برای گفتن ندارد. ضمناً نفرموده اید آن پنج نفر دیگر اسمشان چه بوده است.
-- علی قطبی ، May 24, 2008براي اين حركت و بانيان آن آرزوي موفقيت دارم
-- بدون نام ، May 24, 2008احمد رسولي
این کار باارزش و نویدبخشی است. در واقع در بردارنده ایده صلح و معنویت گرایی آنهم در سطح بین الادیانی و جهانی است. ایده ای که توجه با آن بر هر اناسن صلح دوستی ضروری است. و پاسخی روشنگرانه به این نیاز فزاینده جهانی است که مدتهاست از گوششه و کنار عالم برخاسته است که عالمان مسلمان معتدل و آزادی خواه کجایند و آنان در برابر خشونت گرایان هم کیش و غیر هم کیش خویش چه کار می کنند؟ امیدوارم بینانگذاران این حرکت باارزش، مهمترین مبنای کار فرهنگی در جهان امروز را به یاد داشته باشند، نکته ای که اخیرا یورگن هابرماس نیز آن را به خود غربی ها تذکر داده است: یعنی اصل را بر دفاع از ازادی بیان تا حد اطلاق آن (دست کم در سطح ذهنی) بگذارند، به مبارزه جدی علیه سانسور مخالفان خویش برخیزند و به ویژه در حوزه تخصصی خود آنها که فقه و کلام اسلامی است به دفاع همه جانبه از آزادی بیان کسانی که نقد جدی بر پارادایم اسلام فقاهتی رایج دارند همت گمارند و در مرکزی که قرار است کارهای بنیادشان را پیگیری کنند بحث های آزاد آزاد راه اندازند که به قول معروف دو صد گقته چو نیم کردار نیست. منظورم از بحث آزادی آن نوع بحث هایی است که در آن کسی مثل سلمان رشدی و ابن وراق و نظائر آنها نیز بتواند ازادانه و با کمال سلامت و حرمت شرکت کنند و خود را بیان کنند. آنگاه است که می توان گفت این ایده و این حرکت تفاوتی ماهوی با صدها ایده مشابه دارد که در طول این سالها در همه جای دنیا با انگیزه های خیرخواهانه ایجاد شده است اما جز درست کردن یک دکان جدید آکادمیک و ایراد چند سخنرانی و پخش حرف و ادعا و نهایت هم چند عکس یادگاری و یکی دو سمینار با خودی ها نتیجه ای برای صلح در جهان در بر نداشته است. باشد که پایه گذاران فرهیخته این حرکت در فکر حرکتی باشند که «سخنی نو و راهی نو» پیش کشد و با پایبندی به آموزه استقامت در قرآن (همان دستور «فاستقمی» که رسول گرامی می گوید ایستادگی بر آن او را پیر کرد) نشان دهند که نه تنها با قول بلکه با عمل نیز اهل استقامت در برابر اسلام خشونت گرا هستند. یک نشانه مهم برای شناختن میزان اصالتمندی این حرکت این است که در روزها و ماه های آینده که کار واقعی اشان را شروع می کنند ببینیم ایا در این مجمع «جهانی» واقعا یک نگاه جهانشمول حاکم است یا یک کار بین فرقه ای و درون گروهی است؟ اگر فرض اول باشد، که از اسم مجمع و نیز توضیحات ایت الله دیباجی و نیز حضور کسانی مانند دکتر مصطفا محقق داماد، از روحانیان دانشگاهی و مترقی ایرانی در هیات رئیسه چنین بر می اید، باید منتظر باشیم در این مجمع همه بیانهای دینی و غیر دینی درون جهان اسلام نمایندگانی داشته باشند.
-- حسن رضایی ، May 24, 2008اجازه دهید یک تست ساده طراحی کنیم: در نزدیکی هتل محل اقامت این بنیادگزاران، در حومه پاریس، یکی از دیگراندیشان مقاوم مسلمان شیعه بیش از 40 سال است که با تمام وجود در حال تبلیغ اسلام آزادی است و با «تمام وجود» در حال مبازه تئوریک و عینی با انواع تئوری های خشونت در جهان اسلام و در نیز در غرب است، منظورم دکتر ابوالحسن بنی صدر اولین منتخب اکثریت ملت ایران در آزادترین انتحابات کل تاریخ ایران در سال 1358 است، حال آیا این دوستان حاضرند حصار سانسور را نسبت به ایشان بردارند؟ از مورد سلمان رشدی فعلاً در می گذریم.
به هرحال همین نکته که بنیانگذاران این حرکت می آیند در مرکز فرهنگی اروپا، پاریس، و نه در قم و نجف و ریاض و کراچی، «اعلام وجود» می کنند خود حکایتگر امر مهمی است و آن این که اقایان محترم مایلند از پایگاه تجدد و در فضای فکری و فرهنگی جهان جدید به تبلیغ ایده اسلام صلح آمیز بپردازند. نفس تفطن به این دقیقه امیدبخش است. فقط امیدوارم این بار «بیان اسلام در پاریس» سرنوشت «بیان پاریسی» ایت الله خمینی در سال 57 را پیدا نکند. یادمان هست ایت الله خمینی هم، به عنوان مرجع تقلید شیعه، در پاریس با صدای بلند از اسلام آزادی، اسلام معنویت، اسلام حقوق بشر، اسلام حافظ حقوق زن، اسلام برای صلح جهانی، برای استقلال ایران و مسلمانان، ولایت جمهور مردم و ...داد سخن داد و آن روز همه به دلیل این که هنوز روحانیت شیعه در درک عمومی مردم مسلمان که هیچ بلکه از دید فیلسوف ملحدی چون فوکو نیز با اصل معنویت و وفای به عهد فهم می شد، همه به سادگی این ادعاها را باور کردند و اعتماد ورزیدند و دیدیم چه شد..آری همگان، بیان تهرانی اقایان را هم دیدیم و تجربه کردیم که چه خوش باوری هولناکی بود! خداوند همه ما را از شر علم بی عهد مصون نگه دارد و از خداوند متعال استقامت بر عهد، بصیرت و شجاعت در دین حق را برای همه خواهانم.
sage zard baradare shaghale. goule einha ra nakhoried.
-- بدون نام ، May 24, 2008در پاسخ آقای قطبی:
این دیباجی بعد از انقلاب در خوزستان معاون مدنی بود و همراه او به خارج از کشور گریخت و به رضا پهلوی و سلطنت طلب ها پیوست. این کانون تازه مطمئناً یک تجمع سیاسی علیه جمهوری اسلامی و در مخالفت با تفسیر رسمی ایران از اسلام است.
-- هادی زارعین ، May 24, 2008تنها مساله تعجب انگیز همکاری دکتر محقق داماد با این گروه است. این سید ابوالقاسم دیباجی که از منبری های کویت است خیرخواه جمهوری اسلامی نیست و از روز روشن ترست که این به اصطلاح "شورای اسلامی" علیه ایران است. تا حالا فکر نمی کردم دکتر محقق داماد هم جزء مخالفین جمهوری اسلامی باشد.
-- محمد صالح ، May 24, 2008وقتی این آقا کمترین پاسخی برای سؤالات بسیار روشن خبرنگار در باره فقه اسلام ندارد و اصلاَ نمیداند فقه اسلام چی هست معلوم است توقعات آقای حسن رضایی چه قدر شانس موفقیت دارد! این که یک منبری است اون محقق دامادش هم یک کلمه حرف اصولی راهگشا ندارد. فقط یک مترچم و منبری است. اگر بنا باشد یک شورای فقه اسلامی تشکیل شود باید از شخصیتهای علمی مثل آقای بجنوردی و آقای جناتی تشکیل شود که پایه علمی داشته باشد. من کار به انقلابی یا ضدانقلاب بودن این آدمها ندارم ولی ادعاهای به این بزرگی آدمهای استخواندارتری از دو منبری میطلبد.
-- حسن زاده ، May 24, 2008اینها واقعاً چند تا معمم هستند که هیچ کدام تخصص در فقه اسلام ندارند. مثلاَ مفتی آذربایجان از فقه اسلام چه میداند؟ مفتی صیدا همین طور. منبری کویت همین طور. حتی محقق داماد هم که از اسلام میداند و مدرس دانشگاه است متخصص فقه اسلام نیست. در دنیائی که متخصصین درجه یک جا افتاده در فقه کم نیست شخصیتهائی مثل آیت الله هاشمی شاهرودی یا آیت الله صانعی ووو پس در انتخاب اسم بی سلیقه ای کرده اند. اسم یک هیأت این جوری را باید میگذاشتند شورای علمای اسلامی یا چیزی در این مایه ها.
-- بدون نام ، May 24, 2008علیرضا نوری زاده در آدرس زیر این ابوالقاسم دیباجی را در ردیف رئوسای معممین ضد انقلاب در خارج اسم می برد:
http://a-nourizadeh.blogfa.com/post-508.aspx
"واقعاً باید بگویم این چند روحانی بیزار از ولایت فریب و جهل و جور و فساد که سر از عهد خویش با حضرت باری برنتافته اند و در آوای شان طنین بانگ حضرت حق جاری است، دلخوشی بسیاری از ما در غربت هستند. من همیشه از مصاحبت دکتر عباس مهاجرانی، دکتر میلانی، آیت الله زاده محمود طباطبائی قمی، و آن رفیق در خون نشسته عبدالمجید خوئی و سید بزرگوار حضرت ابوالقاسم دیباجی لذت برده ام"
-- بدون نام ، May 24, 2008حالا آقای داماد توضیح بدهد در هتل پاریس با همچین آدمهائی چه کار میکرده است؟
ایکاش از آیت الله محمدهادی معصومی هم دعوت شده بود. ایشان در شهرکی بین کرج و قزوین زندگی می کنند. واقعیت این است که حرف نو واقعا از زبان این مرد جاری ست. گر چه در میان دانشجویان نام او و نوشته هایش بر سر زبانها ست ولی بنا بر مصالحی که خب معلوم است ما نتوانستیم با ایشان دیداری داشته باشیم ولی واقعا خواندن نوشته های ایشان از غنائم است. از همه و خصوصا حضرت آیت الله دیباچی خواهش می کنم این مطالب را بخوانید.
http://www.mihan.net/96/mihan-96-16.htm
و
http://mag.gooya.com/president84/archives/028276.php
و
http://buddha.blogfa.com/post-34.aspx
متشکرم
-- رهام از تهران ، May 24, 2008متاسفانه این ایده و فکر و پروژه هم گویی نقش برآب خواهد شد. محقق داماد آدم کتابخوان و باسواد و فاضلی ست. این آقای دیباچی وقتی حرف می زنند گویی همان صدای شعر صائب است که در گنبد می پیچد. ایکاش این مصاحبه گر با محقق داماد سخن گفته بود و خصوصا سخن شنیده یود. مخور صائب فریب فضل از عمامه ی زاهد*** که در کنبد زبی مغزی صدا بسیار می پیچد. ما البته نمی دانستیم که می توانیم برای هر شعر پارسی یک حدیث نبوی دست و پا کنیم. ولی این حاج کویتی این کار را هولکی هولکی به خوبی انجام دادن
-- مستحمق ، May 24, 2008دوستان ناراحت نباشند. این حرفها کلک نان ، اغفال مردم و پول در آوردن است. جمهوری اسلامی خیلی محکم تر از این است که چند نفر بیسواد و کم سواد بتوانند با این به اصطلاح شوراهای جهانی! به آن آسیبی بزنند.
-- عطاء الله ، May 25, 2008ایکاش محقق داماد که مرد نازنینی ست و سرش بلند از سر سفره قافله سالار دزدان بلند و کرد و نه گفت. عیب محقق داماد این بود که جرات نکرد اسرار هویدا کند. .اما عیب دیگرش هم این است که در حد قد و قواره به قول دوستمان حاجی کویتی قرار گرفت. البته من مطمئنم که از از داماد استفاده ی ابزاری کردند. و چه حیف شد که این ایده هم حرام شد. و اما می خواستم بگویم حیف زمانه که چنین ادم بی سروپایی را که حتا سعدی را هم نبوی می کند و با اینهمه بیسوادی اورده ولی دیدم کگارش خوب است خودش نوعی افشای جها وحشتناک آخوندان است. آخوندان!
-- حمرالعلما ، May 26, 2008با هزار زحمت نوشته هاي ايت الله معصومي را خواندم٠ خواندن آنرا به شما خوانده سفارش مي كنم٠ ج تهران
-- ج تهران ، May 26, 2008حنای اینجور آقایون پیش ملّت ایران دیگر رنگ ندارد .
-- فرزند جان برکف کوروش ، Feb 23, 2009