«جنگ‌ورزی با ایران به بن‌بست خورده است»

نیک آهنگ کوثر

برگزاری مراحل مقدماتی انتخابات ریاست جمهوری امریکا از آن جهت دارای اهمیت است که نامزدهای دو حزب امریکا یعنی دموکرات ها و جمهوری‌خواهان برنامه‌های سیاسی دراز مدت خود را در قبال کشورهای جهان علنی می‌کنند.

به همین مناسبت با دکتر محمد توکلی، استاد دانشگاه تورنتو و کارشناس سیاسی درباره تاثیر رقابت‌های انتخاباتی امریکا در قبال ایران گفتگویی داشتیم:

در این مرحله حساسی از انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری امریکا به نظر شما تغییر در ساختار حاکمیتی چه تغییراتی را در تقابل ایران و امریکا به‌وجود خواهد آورد؟

ـ اولا به‌نظرم حزب دموکرات، حزب آینده امریکا خواهد بود؛ و جمهوری‌خواهان شانسی در این رقابت ندارند. هر دو کاندیدای دموکرات می‌توانند در مسیر رابطه امریکا با ایران تغییرات اساسی به‌وجود آورند که البته این تغییرات رابطه زیادی با چگونگی سیاست‌های ایران خواهد داشت. من امیدم این است که دولت ایران خیلی هوشیار باشد و بتواند از این موقعیت برای حل مشکلاتش با امریکا استفاده کند.

انتخاب هر کدام از نامزدها ی حزب دموکرات فرقی برای ایران خواهد داشت؟

ـ به‌طور کلی سیاست‌های خارجی این دو تفاوت‌های زیادی نخواهد داشت؛ و هر دو خواهان حل مشکلات با ایران هستند و ایران را کلید حل مشکلات در افغانستان و عراق می‌دانند؛ و از آنجایی که باید سیاست جدیدی را پیش بگیرند و تفاوت خود را با دولت بوش نشان دهند، به‌نظر می‌رسد تنها گزینه‌ی موجود، مذاکره با ایران است و این هوشیاری ایران است که می‌تواند موفقیت این جریا ن را تضمین کند.

ممکن است که بوش در یک‌سال باقی مانده و حتی بعد از انتشار گزارش برآورد امنیتی امریکا، برخورد با ایران را به سمتی ببرد که برای رئیس‌جمهور آینده مشکل ساز شود؟

ـ این گزارش به شکلی امکان حمله به ایران را از بین برده است. اگر ایران به شکلی رابطه‌های خصمانه خود با امریکا و کشورهای اروپایی را ادامه دهد می‌تواند این جنگجویی را تقویت کند. ولی اگر مانند چند هفته گذشته جویای راه مصالحت‌آمیز باشد، می‌تواند امریکا را به مسیر حل مشکلات خاور میانه بکشاند. این یک موقعیت استراتژیک برای ایران است.

سیاست‌هایی که جورج بوش در منطقه داشته، موقعیت ایران را تقویت کرده است. با از بین بردن صدام حسین و طالبان که از دشمنان سرسخت ایران بودند. اگر ایران بتواند رابطه مسالمت‌آمیزی با دموکرات‌ها برقرار کند، موقعیت ایران در خاور میانه درخشان خواهد شد.

با اینکه دیشب لحن آخرین سخنرانی سالانه بوش در کنگره اندکی تهدیدآمیز بود، ولی نسبت به سال 2002 که ایران را محور شرارت خوانده بود، ملایم‌تر به‌نظر می‌رسید. آیا می‌توان این را نشانه تغییر در سیاست‌های کلی امریکا دانست؟

ـ فکر می‌کنم گرایش خاصی در سیاست امریکا به‌وجود آمده و خواه ناخواه این گرایشی است که رئیس‌جمهور آینده نیز مجبور است آن را ادامه دهد. یعنی جنگ‌ورزی با ایران به‌نوعی به بن‌بست خورده است و ادامه‌اش به‌نظر من برای بوش هم امکان پذیر نیست؛ بنابراین راهی که رئیس‌جمهور آینده خواهد داشت مسالمت‌آمیز خواهد بود.